Jouw dierbare is overleden en de nalatenschap moet worden afgewikkeld. De nalatenschap is niet groot en jullie als erfgenamen zijn het met elkaar eens over de wijze van afwikkeling. Als erfgenaam wil je de nalatenschap zelf afwikkelen of met wat hulp voor de aspecten waar je zelf geen kaas van hebt gegeten.
Het afwikkelen van een eenvoudige nalatenschap moet ook voldoen aan de wettelijke- en fiscale regelgeving. Voor het afwikkeling van deze nalatenschap kan je werken volgens een simpel stappenplan.
- Verklaring van erfrecht;
- Inventarisatie bezittingen en schulden;
- Afwikkeling.
Verklaring van erfrecht bij de afwikkeling eenvoudige nalatenschap
Bij het afwikkelen van een nalatenschap vraag je als eerste de verklaring van erfrecht op. De verklaring van erfrecht vraag je op bij een notaris. De notaris is de enige bevoegde om een verklaring van erfrecht aan jou af te geven.
De notaris doet onderzoek voordat hij de verklaring van erfrecht afgeeft. Dit doet de notaris door een aantal registers te raadplegen, zoals het Centraal Testamentenregister en het Huwelijksgoederenregister.
Daarnaast is het voor de notaris van belang of de erfgenamen de nalatenschap aanvaarden of juist willen verwerpen. Hierin zijn drie keuzes: zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen.
Na dit onderzoek en het uitspreken van de erfgenamen stelt de notaris de verklaring van erfrecht op.
In de verklaring van erfrecht staat wie er is overleden en wanneer jouw dierbare is overleden. Ook staat hierin vermeld op welke wijze de overledene was gehuwd, wie de erfgenamen zijn, of er sprake is van de wettelijke verdeling en wie het beheer en de afwikkeling van de nalatenschap op zich neemt.
Inventarisatie bezittingen en schulden van de eenvoudige nalatenschap
Bij de afwikkeling van een eenvoudige nalatenschap inventariseer je net zoals bij elke afwikkeling de bezittingen en de schulden. Dit doe je per de datum van overlijden.
Je legt de bezittingen en schulden vast in de boedelbeschrijving. In de boedelbeschrijving leg je bezittingen, zoals bankrekeningen, aandelenportefeuilles, de woning en waardevolle roerende zaken, zoals sieraden en antiek vast. Ook de schulden, zoals huishoudelijke schulden, belastingschulden en de hypotheek vast.
Het is ook van belang om te onderzoeken of jouw dierbare bij gerechtelijke procedures betrokken is. Als dit zo is kan dit gevolgen hebben voor de bezittingen of schulden en de afhandeling van de nalatenschap.
Op de website van de rechtspraak staat dit formulier dat je kunt gebruiken voor het maken van de boedelbeschrijving.
De afwikkeling van de eenvoudige nalatenschap
Nadat je de eerste twee stappen hebt doorlopen: verklaring van erfrecht en de inventarisatie, is het tijd voor de afwikkeling van de nalatenschap.
De afwikkeling kan worden gestart, nadat de omvang van de nalatenschap is vastgesteld (dit doe je in de boedelbeschrijving). De afwikkeling van de nalatenschap bestaat uit het betalen van de schulden, het doen van aangifte erfbelasting, het betalen van de erfbelasting en als laatste het uitbetalen aan de erfgenamen.
Bij het afwikkelen van een eenvoudige nalatenschap komt het vaak voor dat er geen erfbelasting betaald hoeft te worden. Als je de jouw erfdeel minder is dan de hoogte van de vrijstelling of na het betalen van de schulden van de nalatenschap is de boedel nagenoeg leeg, hoef je geen aangifte erfbelasting te doen.
Als uit de boedelbeschrijving komt dat de nalatenschap hoger is dan de vrijstellingen is het wel van belang dat je aangifte doet van de erfbelasting.
Nadat je aangifte hebt gedaan legt de belastingdienst jou een aanslag erfbelasting op.
De belastingdienst zal een aanslag opleggen van de hoogte van de erfbelasting. Bij de belastingdienst kan je aangeven wie de aanslag ontvangt. Je hebt drie opties:
- de contactpersoon. Je betaalt als contactpersoon de aanslag en verrekent deze met de erfenis;
- de executeur. De executeur betaalt de aanslag uit de nalatenschap;
- de erfgenamen afzonderlijk. Je betaalt als erfgenaam direct jouw erfbelasting.
Als laatste betaal je erfgenamen hun erfdeel uit. Daarmee komt er een eind aan de afwikkeling van de nalatenschap.
